Inhoud

Moeilijke dingen makkelijk maken voor je toekomstige genie! Met dit uitgangspunt legt de auteur, zelf fysicus, wiskundige en vader van vier piepjonge wetenschappers, heel eenvoudig de basis van een natuurkundige theorie, een techniek of een wiskundige wetmatigheid uit. Niet alleen heel jonge peuters en kleuters maar ook volwassenen worden geïnspireerd door deze boekjes.

Door de vormgeving en eenvoudige illustraties weet de auteur – of bij Robotica beide auteurs – elke ouder, maar vooral elke geïnteresseerde jonge ontdekker te inspireren met een materie die ogenschijnlijk niet relevant is voor deze leeftijdscategorie. We ontdekken echter dat peuters en kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong vaak geïnspireerd raken door datgene wat zelfs voor veel volwassenen niet eenvoudig te verklaren is.

Deze boekjes weten het creatieve denkvermogen van heel jonge ontdekkers op allerlei manieren aan te spreken: de vormgeving (een handig kartonboekje), het kleurgebruik, de herkenbaarheid, de opbouw en schematische kleurenprenten, het feit dat één zin vaak volstaat als toelichting bij een prent… Binnen het verhaal denkt de auteur met de peuter of kleuter mee.

De boeken werden oorspronkelijk in het Engels geschreven. In deze taal zijn ook nog enkele andere onderwerpen beschikbaar.

Kinderen worden uitgenodigd om zelfstandig de verschillende onderwerpen te ontdekken. De tekst, voorgelezen door een ouder persoon, geeft stof tot nadenken. Op die manier kan een hele conversatie ontstaan. Enige kennis en nieuwsgierigheid van de opvoeder(s) lijkt ons een meerwaarde.

Quantumfysica voor baby’s: In dit boek wordt omschreven hoe een atoom bestaat uit protonen, neutronen en elektronen. Elektronen kunnen energie bevatten die ze op hun manier weer kunnen afgeven, waardoor deze energie gequantiseerd is. Ziedaar het ontstaan van de kwantumfysica!

Onze enige bedenking: enigszins jammer van de vertaalfouten in de titel (zo is het in het Nederlands ‘kwantumfysica’, niet ‘quantumfysica’) en ‘deze/dit’-fouten verderop in het boek (het is niet ‘deze’ of ‘de’ elektron, maar ‘dit’ en ‘het’).

Raketwetenschap voor baby’s: Op een heel eenvoudige wijze wordt uitgelegd hoe het komt dat een raket zich op een bepaalde manier door de luchtstroom verplaatst, afhankelijk van zijn vorm. Er wordt meer bepaald ingegaan op de vraag hoe een raket naar de maan kan vliegen.

Algemene relativiteitstheorie voor baby’s: Ook hier herkennen we in de eenvoud de kracht om verschillende begrippen uit te leggen, zoals massa en de invloed daarvan op de kromming in de platte ruimte, het ontstaan van een zwart gat, of zwaartekrachtsgolven.

Robotica voor baby’s: Door de titel en de inhoud van dit boek vindt het naar onze mening een nauwere aansluiting bij het dagdagelijkse leven en komt het als ‘makkelijkste’ uit de serie over.  Veel nieuwsgierige baby’s en peuters worden aangetrokken door bewegende voorwerpen, hoe het komt dat in bepaalde situaties bepaalde voorwerpen gaan bewegen, en zo verder. Wanneer we met oudere kleuters met dit boek aan de slag gaan, thuis of in de klas, is er ruimte om het creatieve brein van de kinderen aan het werk te zetten. Een paar voorbeelden:

• Hoe kunnen we verschillende cirkels maken? Wie heeft een ander idee dan wat in het boek voorgesteld wordt? Hoe weten we dat sommige cirkels identiek zijn aan elkaar?
• Kunnen we zelf een machine maken? Welke materialen hebben we daarvoor nodig? Hoe zou ons ‘bedrijf’ eruitzien?
• Ken je andere ‘robots’ die lijken op deze machine? Kan je er meer over vertellen? Heb je extra informatie nodig? Waar en door wie worden ze gebruikt?

Wij vonden dit een mooie aanloop om jonge kinderen in contact te brengen met technologie.

Besluit

Doordat deze boeken gemaakt zijn van stevig karton, voorzien zijn van duidelijke illustraties en gebruikmaken van korte zinnen waarin veel uitgelegd wordt, is deze reeks uitermate geschikt voor baby’s en jonge kinderen.

Ook en vooral hier luidt de leuze “laat een baby ook baby zijn”. De boeken kunnen een uitnodiging zijn, maar geen must-have als ze niet inspelen op de interesse van het jonge kind. Of ze geschikt zijn of niet hangt dus heel erg af van de interessewereld van het kind zelf. Ze kunnen in ieder geval een meerwaarde zijn naast het doorsneeaanbod aan onderwerpen binnen deze leeftijdscategorie.

Hoewel deze boekjes de titel Baby-universiteit dragen, moeten we zeggen dat enige vorm van kennis en ontluikende interesse bij de ouders/begeleiders in dergelijke materie een pluspunt is. Als kinderen verdere vragen hebben rond deze onderwerpen, kunnen die beantwoord worden. Leuk voor peuters en kleuters die op wiskundig en natuurkundig vlak op ontdekking willen gaan, en een uitdaging voor ouders en leerkrachten – of ze nu zelf over deze kennis beschikken of niet – om samen met jonge kinderen dit terrein te bewandelen.

De woordenschat en begrippen zijn niet altijd eenvoudig, wel uitdagend en niet alledaags voor jonge kinderen. Hierdoor bieden ze juist een meerwaarde voor peuters en kleuters binnen gezinnen die een sterke interesse hebben in wetenschap en de bijhorende begrippen.

In zijn missie – schrijven rond wetenschap met als hoofddoel ‘moeilijke dingen makkelijk maken voor je toekomstige genie’ – is de auteur zeker geslaagd.

Werkgroep didactiek Bekina